Giải Toán lớp 2 Bài 21: Em làm được những gì? SGK Chân trời sáng tạo tập 1

- Quy tắc qua 10: Trừ để được 10 rồi trừ số còn lại

- Quy tắc cộng qua 10: Gộp cho đủ chục rồi cộng với số còn lại

- Đường gấp khúc

- Đường thẳng

- Đường cong

Dạng 1: Dạng toán điền số còn thiếu

Quan sát các số sau:

a) Dùng các từ số liền trước, số liền sau để nói về các số còn thiếu.

Mẫu: Trong ô màu vàng là số liền sau của số 18, đó là số 19.

Dạng 2: Dạng toán tính nhẩm

Phương pháp: Các em sử dụng các phép cộng và phép trừ đã được học để thực hiện các phép tính nhẩm.

Ví du: 30 + 60 = 90

Dạng 3: Dạng đặt tính rồi tính

Phương pháp:

- Các em sử dụng các phép cộng và phép trừ đã được học để thực hiện đặt tính.

- Khi đặt tính, các em lưu ý đặt tính các chữ số thẳng cột (hàng chục với hàng chục, hàng đơn vị với hàng đơn vị) và thực hiện tính toán theo thứ tự từ phải sang trái.

Ví dụ: 51 + 18

Câu 1: Tính nhẩm:

7 + 7

2 + 9

8 + 4

12 – 8

15 – 8

18 – 9

7 + 6

13 – 7

13 – 6

Hướng dẫn giải

Các em sử dụng bảng cộng và bảng trừ đã được học để thực hiện các phép tính nhẩm.

7 + 7 = 14

2 + 9 = 11

8 + 4 = 12

12 – 8 = 4

15 – 8 = 7

18 – 9 = 9

7 + 6 = 13

13 – 7 = 6

13 – 6 = 7

Câu 2: Hôm qua Mai gấp được 9 ngôi sao. Hôm nay Mai gấp thêm 8 ngôi sao nữa. Hỏi cả hai ngày Mai gấp được bao nhiêu ngôi sao?

Hướng dẫn giải

- Tóm tắt:

Hôm qua: 9 ngôi sao

Hôm nay: 8 ngôi sao

Cả hai ngày: ...ngôi sao?

Bài giải

Số ngôi sao Mai gấp được trong hai ngày:

9 + 8 = 17 (ngôi sao)

Đáp số: 17 ngôi sao.

3.1. Giải bài 1 trang 77 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Quan sát các số sau:

a) Dùng các từ số liền trước, số liền sau để nói về các số còn thiếu.

Mẫu: Trong ô màu vàng là số liền sau của số 18, đó là số 19.

b) Số?

c) Mèo con có bao nhiêu bút chì màu?

Biết rằng:

– Mèo con có nhiều hơn 18 cái nhưng ít hơn 21 cái.

– Số bút chì màu của mèo con không phải số liền trước của 21.

Hướng dẫn giải

a) Đếm thêm 1 đơn vị để tìm các số còn thiếu, sau đó dùng các từ số liền trước, số liền sau để nói về các số còn thiếu theo mẫu đã cho.

b) Tìm các số lớn hơn 18 và nhỏ hơn 21 dựa vào dãy số ở câu a.

(Trên tia số, mỗi số (khác 0) lớn hơn các số bên trái và bé hơn các số bên phải nó)

c) Tìm các số thỏa mãn yêu cầu của bài toán, từ đó tìm được số bút chì của mèo con.

Lời giải chi tiết

a)

Trong ô màu vàng là số liền sau của số 18, đó là số 19.

Trong ô màu xanh lá cây là số liền trước của số 21, đó là số 20.

Trong ô màu xanh da trời là số liền sau của số 21, đó là số 22.

Hoặc: Trong ô màu xanh da trời là số liền trước của số 23, đó là số 22.

b) Ta có: 18 < 19 < 20 < 21.

Vậy số điền vào ? là số 19 hoặc số 20.

c) Vì mèo con có nhiều hơn 18 cái nhưng ít hơn 21 cái nên mèo con có 19 cái hoặc 20 cái.

Số bút chì màu của mèo con không phải số liền trước của 21 nên số bút chì màu của mèo con không phải là 20 cái.

Vậy mèo con có 19 cái bút chì màu.

3.2. Giải bài 2 trang 77 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Tính nhẩm.

30 + 60                7 + 10                  5 + 12

90 – 60                17 – 7                  17 – 12

90 – 30                17 – 10                17 – 5

Hướng dẫn giải

Tính nhẩm giá trị của phép tính cộng, sau đó dựa vào kết quả của phép tính cộng để tính nhẩm giá trị của các phép tính trừ.

Lời giải chi tiết

3.3. Giải bài 3 trang 77 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Đặt tính rồi tính.

Hướng dẫn giải

- Đặt tính : Viết các chữ số cùng hàng thẳng cột với nhau.

- Tính : Cộng hoặc trừ các chữ số lần lượt từ phải sang trái.

Lời giải chi tiết

\(\begin{array}{*{20}{c}}{ + \begin{array}{*{20}{c}}{51}\\{18}\end{array}}\\\hline{\,\,\,\,69}\end{array}\)                                 \(\begin{array}{*{20}{c}}{ + \begin{array}{*{20}{c}}{\,\,\,4}\\{62}\end{array}}\\\hline{\,\,\,66}\end{array}\)

\(\begin{array}{*{20}{c}}{ - \begin{array}{*{20}{c}}{78}\\{38}\end{array}}\\\hline{\,\,\,\,40}\end{array}\)                                  \(\begin{array}{*{20}{c}}{ - \begin{array}{*{20}{c}}{95}\\{70}\end{array}}\\\hline{\,\,\,\,25}\end{array}\)

3.4. Giải bài 4 trang 77 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Tính nhẩm.

Hướng dẫn giải

Tính nhẩm theo các cách đã học.

Lời giải chi tiết

3.5. Giải bài 5 trang 78 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Mỗi con vật che số nào?

Hướng dẫn giải

Quan sát ví dụ mẫu ta thấy mỗi số bên ngoài bằng tổng của hai số liền kề ở bên trong, từ đó số còn thiếu bằng số bên ngoài trừ đi số hạng đã biết bên trong.

Lời giải chi tiết

+) Hình bên trái:

• 8 + 9 = 17. Do đó chú nhím che số 17.

• 15 – 8 = 7. Do đó chú sóc che số 7.

• Thay chú sóc bằng số 7.

Ta có: 7 + 9 = 16. Do đó chú thỏ che số 16.

+) Hình bên phải:

• 18 – 8 = 10. Do đó gấu trúc che số 10.

• Thay gấu trúc bằng số 10.

Ta có:  14 – 10 = 4. Do đó chú voi che số 4.

• Thay chúc voi bằng số 4.

Ta có:  4 + 8 = 12. Do đó chú hươu che số 12.

Vậy ta có kết quả như sau: 

3.6. Giải bài 6 trang 78 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Số?

Hướng dẫn giải

Áp dụng điều kiện đề bài “ba số theo hàng ngang hay cột dọc đều có tổng là 14”, “ba số theo hàng ngang hay cột dọc đều có tổng là 13” để tìm các số còn thiếu.

Lời giải chi tiết

a) Ta đánh số các cột như sau:

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (1):

Ta có: 3 + 3 + ? = 14, hay 6 + ? = 14, do đó ? = 8.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở trên cùng cột (3):

Ta có: 3 + 6 + ? = 14, hay 9 + ? = 14, do đó ? = 5.

Khi đó ta có:

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (3):

Ta có: 5 + 7 + ? = 14, hay 12 + ? = 14, do đó ? = 2.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (2):

Thay ? ở cột (3) bằng số 2.

Ta có: 8 + ? + 2 = 14, hay 10 + ? = 14, do đó ? = 4.

Vậy ta có kết quả như sau:

b) Ta đánh số các cột như sau:

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (1):

Ta có: 5 + ? + 2 = 13, hay 7 + ? = 13, do đó ? = 6.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở trên cùng cột (2):

Ta có: 5 + ? + 3 = 13, hay 8 + ? = 13, do đó ? = 5.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (3):

Ta có: 3 + 8 + ? = 13, hay 11 + ? = 13, do đó ? = 2.

Khi đó ta có:

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (2):

Ta có: 2 + ? + 2 = 14, hay 4 + ? = 13, do đó ? = 9.

Vậy ta có kết quả như sau:

3.7. Giải bài 7 trang 78 SGK Toán 2 tập 1 CTST

a)  Xếp hình chú bé cưỡi ngựa.

b) Xếp hình con vật.

Hướng dẫn giải

Các em quan sát kĩ hình vẽ và tự xếp hình theo mẫu đã cho.

Lời giải chi tiết

a) Các em quan sát kĩ hình vẽ và dùng các miếng ghép hình tam giác, hình bình hành, hình vuông để xếp thành hình chú bé cưỡi ngựa.

b) Các em quan sát kĩ hình vẽ và dùng que tính để xếp thành hình con vật.

3.8. Giải bài 8 trang 79 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Đúng hay sai?

a) Đường đi của các bạn đều là đường gấp khúc.

b) Đường đi của Sên Tím dài 11 cm.

c) Đường đi của Sên Xanh Lá dài 3 dm.

d) Đường đi của Sên Xanh Dương dài 1 dm.

Hướng dẫn giải

- Quan sát kĩ hình vẽ để xác định hình dạng đường đi của các bạn.

- Để tính độ dài đường gấp khúc ta tính tổng độ dài các đoạn thẳng có trong đường gấp khúc đó.

Lời giải chi tiết

- Quan sát hình vẽ ta thấy:

Đường đi của Sên Tím là đường gấp khúc.

Đường đi của Sên Đỏ là đường cong.

Đường đi của Sên Xanh Dương là đường thẳng

Đường đi của Sên Xanh lá là đường gấp khúc.

- Tính độ dài đường đi của mỗi bạn Sên:

Đường đi của Sên Tím dài là:

            3 + 5 + 3 = 11 (cm)

Đổi: 1 dm = 10 cm.

Đường đi của Sên Xanh lá dài là:

          10 cm + 2 cm = 12 (cm)

Đường đi của Sên Xanh Dương dài 10 cm hay dài 1 dm.

Vậy ta có kết quả như sau:

a) Đường đi của các bạn đều là đường gấp khúc.    (S)

b) Đường đi của Sên Tím dài 11 cm.      (Đ)

c) Đường đi của Sên Xanh Lá dài 3 dm.    (S)

d) Đường đi của Sên Xanh Dương dài 1 dm.     (Đ)

3.9. Giải bài 9 trang 79 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Hôm qua Mai gấp được 9 ngôi sao. Hôm nay Mai gấp thêm 8 ngôi sao nữa. Hỏi cả hai ngày Mai gấp được bao nhiêu ngôi sao?

Hướng dẫn giải

- Đọc kĩ đề bài để tìm số ngôi sao hôm qua Mai gấp được và số ngôi sao hôm nay Mai gấp thêm được, từ đó hoàn thành tóm tắt.

- Để tìm số ngôi sao Mai gấp được trong cả hai ngày ta lấy số ngôi sao hôm qua Mai gấp được cộng với số ngôi sao hôm nay Mai gấp thêm được

Lời giải chi tiết

Tóm tắt

Hôm qua:    9 ngôi sao

Hôm nay gấp thêm: 8 ngôi sao

Cả hai ngày:            … ngôi sao?

Bài giải

Cả hai ngày Mai gấp được số ngôi sao là:

9 + 8 = 17 (ngôi sao)

Đáp số: 17 ngôi sao.

3.10. Giải Vui học trang 79 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Mỗi bạn cao bao nhiêu xăng-ti-mét?

Hướng dẫn giải

- Để tìm chiều cao của bạn Cà Chua ta lấy chiều cao của bạn Cà Tím trừ đi 9 cm.

- Để tìm chiều cao của bạn Ngô ta lấy chiều cao của bạn Cà Tím cộng thêm 3 cm.

Lời giải chi tiết

Bạn Cà Tím cao số xăng-ti-mét là:

15 – 9 = 6 (cm)

Bạn Ngô cao số xăng-ti-mét là:

15 + 3 = 18 (cm)

Đáp số: Bạn Cà Tím: 6 cm;

Bạn Ngô: 18 cm.

3.11. Giải Khám phá trang 80 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Tại sao quạ uống được nước?

Hướng dẫn giải

Quan sát tranh rồi mô tả từng bức tranh, từ đó giải thích được tại sao quạ uống được nước.

Lời giải chi tiết

Quạ uống được nước vì quạ đã thả các viên sỏi vào bình nước, khi đó mực nước trong bình dâng lên và quạ uống được những giọt nước mát lành.

3.12. Giải Thử thách trang 80 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Có một cây măng tre, hôm sau cây mọc cao hơn hôm trước 3 dm (hình vẽ). Vào thứ Bảy, cây cao bao nhiêu đề-xi mét?

Hướng dẫn giải

Lần lượt tìm chiều cao của cây măng tre vào thứ Ba, thứ Tư, … từ đó tìm được chiều cao của cây măng tre vào thứ Bảy.

Lời giải chi tiết

Vào thứ Ba, cây măng tre cao số đề-xi-mét là:

2 + 3 = 5 (dm)

Vào thứ Tư, cây măng tre cao số đề-xi-mét là:

5 + 3 = 8 (dm)

Vào thứ Năm, cây măng tre cao số đề-xi-mét là:

8 + 3 = 11 (dm)

Vào thứ Sáu, cây măng tre cao số đề-xi-mét là:

11 + 3 = 14 (dm)

Vào thứ Bảy, cây măng tre cao số đề-xi-mét là:

14 + 3 = 17 (dm)

Đáp số: 17 dm.

3.13. Giải Đất nước em trang 80 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Em có thấy hình ảnh các đường cong trong bức ảnh bên?

Tìm vị trí tỉnh Yên Bái trên bản đồ.

Hướng dẫn giải

- Quan sát tranh vẽ để tìm hình ảnh đường cong trong bức ảnh.

- Quan sát bản đồ rồi tìm vị trí tỉnh Yên Bái: tỉnh Yên Bái nằm ở phía Bắc của bản đồ.

Lời giải chi tiết

Hình ảnh ruộng bậc thang cho ta thấy hình ảnh các đường cong.

Vị trí tỉnh Yên Bái trên bản đồ: