Giải Toán lớp 2 Bài 15: Bảng trừ SGK Chân trời sáng tạo tập 1

- Bảng trừ trong phạm vi 20

- Vận dụng bảng cộng, trừ trong phạm vi 20 để làm tính cộng rồi trừ liên tiếp.

- Cách vận dụng bảng trừ trong phạm vi 20 để tính nhẩm, trừ có nhớ trong phạm vi 100 giải toán về ít hơn.

- Cách tìm số bị trừ, số hạng chưa biết.

Dạng 1: Tính nhẩm

- Nhẩm lại các phép tính đã học.

- Nhẩm phép trừ có thể dựa vào cách nhẩm phép tính cộng.

Dạng 2: Thực hiện phép tính cộng, trừ liên tiếp.

- Biểu thức chỉ chứa phép toán cộng hoặc trừ thì em thực hiện theo thứ tự lần lượt từ trái sang phải.

Dạng 3: Tìm yếu tố còn thiếu

- Muốn tìm số hạng chưa biết ta lấy tổng trừ đi số hạng đã biết.

- Muốn tìm số bị trừ chưa biết ta lấy hiệu cộng với số trừ.

Câu 1: Nhẩm: 12 - 5

Hướng dẫn giải

Nhẩm 12 - 2 được bao nhiêu rồi trừ tiếp đi 3 thì sẽ là kết quả của phép trừ 12 - 2

12 - 2 = 10 và 10 - 3 = 7 nên 12 - 5 = 7

Câu 2: Tính 10 - 8 + 4

Hướng dẫn giải

10 - 8 + 4 = 2 + 4 = 6

Câu 3: Tìm x, biết: x + 7 = 20

Hướng dẫn giải

x + 7 = 20

x = 20 - 7

x = 13

Vậy giá trị của x = 13.

3.1. Giải Thực hành trang 67 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Trò chơi với bảng trừ.

a) Bạn A: Che một vài ô trong bảng trừ.

   Bạn B: Nói các phép tính trừ bị che.

               (Ví dụ: 15 – 7 = 8.)

Đổi vai: bạn B che, bạn A nói.

b) Bạn A nói yêu cầu, ví dụ:

    Viết các phép tính trừ có hiệu là 5.

   Bạn B viết ra bảng con.

   Đổi vai: bạn B nói, bạn A viết.

Hướng dẫn giải

Các em chơi trò chơi theo hướng dẫn của đề bài.

Lời giải chi tiết

Ví dụ mẫu:

a) Giả sử bạn A che một ô trong bảng trừ như sau:

Khi đó, bạn B nói phép tính trừ bị che là: 17 – 9.

Đổi vai, giả sử bạn B che hai ô trong bảng trừ như sau:

Khi đó, bạn A nói phép tính trừ bị che là: 16 – 8 và 16 – 9.

b) Bạn A nói: Viết các phép tính trừ có hiệu là 7.

   Bạn B viết: 11 – 4; 12 – 5; 13 – 6; 14 – 7; 15 – 8; 16 – 9;

Đổi vai:

  Bạn B nói: Viết các phép tính trừ có hiệu là 4.

  Bạn A viết: 11 – 7; 12 – 8; 13 – 9.

3.2. Giải bài 1 trang 68 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Tính nhẩm.

11 – 4               18 – 9                15 – 6                12 – 4

13 – 8               14 – 7                16 – 9                17 – 8

Hướng dẫn giải

Em tự tính nhẩm theo cách đã học hoặc dựa vào bảng trừ.

Lời giải chi tiết

11 – 4 = 7                18 – 9 = 9                    15 – 6 = 9                12 – 4 = 8

13 – 8 = 5                14 – 7 = 7                    16 – 9 = 7                17 – 8 = 9

3.3. Giải bài 2 trang 68 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Viết (theo mẫu).

Hướng dẫn giải

Quan sát hình vẽ để tìm số chấm tròn màu xanh da trời và màu xanh lá cây rồi viết các phép cộng, sau đó viết các phép trừ dựa vào phép cộng vừa viết.

Lời giải chi tiết

Quan sát hình vẽ ta thấy có 7 chấm tròn màu xanh da trời và 5 chấm tròn màu xanh lá cây.

Do đó ta có các phép tính như sau:

3.4. Giải bài 3 trang 68 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Số?

9 + 7 = .?.

16 – 7 = .?.

16 – 9 = .?.

8 + 3 = .?.

11 – .?. = 8

11 – .?. = 3

6 + 7 = .?.

13 – .?. = 7

13 – .?. = 6

Hướng dẫn giải

- Tính nhẩm các phép tính cộng theo cách tính đã học.

- Viết các phép trừ dựa vào phép cộng vừa viết được bên trên

Lời giải chi tiết

9 + 7 = 16

16 – 7 = 9

16 – 9 = 7

8 + 3 = 11

11 – 3 = 8

11 – 8 = 3

6 + 7 = 13

13 – 6 = 7

13 – 7 = 6

3.5. Giải bài 4 trang 68 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Lúc đầu trên xe có 12 bạn, sau đó 3 bạn xuống xe. Hỏi trên xe còn lại bao nhiêu bạn?

Hướng dẫn giải

Để tìm số bạn còn lại trên xe ta lấy số bạn lúc đầu có trên xe trừ đi số bạn xuống xe.

Lời giải chi tiết

Phép tính:

3.6. Giải bài 5 trang 69 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Số?

Hướng dẫn giải

Quan sát mẫu ta thấy mỗi số ở hàng bên trên bằng tổng của hai số liền kề ở hàng bên dưới, hay số còn thiếu bằng số ở hàng bên dưới bằng số ở hàng bên trên trừ đi số đã biết ở hàng bên dưới.

Lời giải chi tiết

+) Với hình bên trái

Số cần điền vào ? bên trái ở hàng thứ hai là: 5 + 2 = 7.

Số cần điền vào ? bên phải ở hàng thứ hai là: 2 + 6 = 8.

Khi đó ta có:

Số cần điền vào ? là: 7 + 8 = 15.

Vậy ta có kết quả như sau:

+) Với hình bên phải:

Số cần điền vào ? ở hàng thứ hai là: 19 – 13 = 6.

Số cần điền vào ? bên phải ở hàng dưới cùng là: 13 – 7 = 6.

Khi đó ta có:

Số cần điền vào ? là: 6 – 6 = 0.

Vậy ta có kết quả như sau:

3.7. Giải bài 6 trang 69 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Số?

Biết ba số theo hàng ngang hay cột dọc đều có tổng là 15.

Hướng dẫn giải

Áp dụng điều kiện đề bài “ba số theo hàng ngang hay cột dọc đều có tổng là 15” để tìm các số còn thiếu.

Lời giải chi tiết

Ta đánh số các cột như sau:

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (3):

Ta có: 2 + 9 + ? = 15, hay 11 + ? = 15, do đó ? = 4.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (5):

Ta có: 7 + 7 + ? = 15, hay 14 + ? = 15, do đó ? = 1.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (6):

Ta có: 7 + ? + 3 = 15, hay 10 + ? = 15, do đó ? = 5.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (7):

Ta có: 3 + ? + 1 = 15, hay 4 + ? = 15, do đó ? = 11.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở hàng cuối cùng của cột (9):

Ta có: 1 + 8 + ? = 15, hay 9 + ? = 15, do đó ? = 6.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở hàng trên cùng của cột (9):

Ta có: ? + 0 + 8 = 15, hay ? + 8 = 15, do đó ? = 7.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (11):

Ta có: 8 + 4 + ? = 15, hay 12 + ? = 15, do đó ? = 3.

Khi đó ta có:

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (4):

Ta có: 5 + ? + 1 = 15, hay 6 + ? = 15, do đó ? = 9.

- Tìm số cần điền vào dấu ? ở cột (9):

Ta có: 7 + ? + 6 = 15, hay 13 + ? = 15, do đó ? = 2.

Vậy ta có kết quả như sau:

3.8. Giải bài 7 trang 69 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Thuyền nào đậu sai bến?

Hướng dẫn giải

Tính giá trị của từng phép tính, thuyền nào có kết quả khác 5 thì thuyền đó đậu sai bến.

Lời giải chi tiết

a) Ta có:

 12 – 7 = 5;                       14 – 9 = 5;

 11 – 6 = 5;                       13 – 7 = 6.

Vậy thuyền đậu sai bến là thuyền D.

3.9. Giải bài 8 trang 69 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Điền dấu (>, <, =) thích hợp vào chỗ chấm.

9 + 2  .?.  9 + 3                                          3 + 7  .?.  17 – 7

11 – 2  .?.  11 – 3                                        15 – 10 .?. 15 – 9

Hướng dẫn giải

Tính giá trị hai vế rồi so sánh kết quả với nhau, sau đó điền dấu thích hợp vào chỗ chấm.

Lời giải chi tiết

\(\underbrace {9 + 2}_{11}\,\,\, < \,\,\,\underbrace {9 + 3}_{12}\)                                \(\underbrace {3\,\, + \,\,7}_{10}\,\,\, = \,\,\,\underbrace {17 - 7}_{10}\)

\(\underbrace {11 - 2}_9\;\,\,\, > \,\,\,\;\underbrace {11 - 3}_8\)                                 \(\underbrace {15 - 10}_5\,\,\, < \,\,\,\underbrace {15 - 9}_6\) 

3.10. Giải bài 9 trang 70 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Tính để tìm ghế cho bạn.

Hướng dẫn giải

Tính nhẩm giá trị mỗi phép tính, từ đó tìm được ghế của mỗi bạn.

Lời giải chi tiết

Ta có:

13 – 5 = 8;                         13 – 3 = 10;

13 – 7 = 6;                         13 – 9 = 4.

Vậy ghế của mỗi bạn như sau:

3.11. Giải Thử thách trang 70 SGK Toán 2 tập 1 CTST

Hình phía sau rổ len có bao nhiêu cái cúc áo?

Hướng dẫn giải

Quan sát hình đã cho ta thấy hai ô liền nhau hơn (hoặc kém) nhau 4 cái cúc áo, từ đó tìm được số cái cúc áo ở sau rổ len.

Lời giải chi tiết

Ta đánh số các ô như sau:

Quan sát ta thấy ô thứ nhất có 19 cái cúc áo, ô thứ hai có 15 cái cúc áo, ô thứ ba có 11 cái cúc áo.

Mà: 19 – 15 = 4 ;       15 – 11 = 4.

Vậy hai ô liền nhau hơn (hoặc kém) nhau 4 cái cúc áo.

Ô thứ tư có số cái cúc áo là:

                11 – 4 = 7 (cái)

Vậy hình phía sau rổ len có 7 cái cúc áo.