Luyện từ và câu: Từ trái nghĩa Tiếng Việt 5 tập 1

1.1. Câu 1 trang 38 sgk Tiếng Việt 5

So sánh nghĩa của các từ in đậm:

Phrăng Đơ Bô-en là một người lính Bỉ trong đội quân Pháp xâm lược Việt Nam… Nhận rõ tính chất phi nghĩa của cuộc chiến tranh xâm lược, năm 1949, ông chạy sang hàng ngũ quân đội ta, lấy tên Việt là Phan Lăng. Năm 1986, Phan Lăng cùng con trai đi thăm Việt Nam, về lại nơi ông đã từng chiến đấu vì chính nghĩa.

Trả lời:

→ Phi nghĩa và chính nghĩa  là hai từ có nghĩa trái ngược nhau 

⇒ Đó là những từ trái nghĩa

Kết luận

- Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau.

- Ví dụ

• Cao – thấp
• Ngày – đêm
• Phải - trái

1.2. Câu 2 trang 38 sgk Tiếng Việt 5

Tìm những từ trái nghĩa với nhau trong câu tục ngữ sau:

Trả lời:

Chết vinh hơn sống nhục

- Những cặp từ trái nghãi

• Chết/sống
• Vinh/nhục

- Giải nghĩa

• Vinh: Được kính trọng, đánh giá cao
• Nhục: Xấu hổ vì bị khinh bỉ

1.3. Câu 3 trang 39 sgk Tiếng Việt 5

Cách dùng các từ trái nghĩa trong câu tục ngữ trên có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện quan niệm sống của người Việt Nam ta?

Trả lời:

• Cách dùng từ trái nghĩa như trên tạo ra hai vế tương phản nhau
• Có tác dụng rất lớn trong việc làm nổi bật quan niệm sống cao đẹp của người Việt Nam ta: Thà chết đi mà được trọng, đề cao, để lại tiếng thơm cho muôn đời còn hơn sống mà bị người đời cười chê, khinh bỉ.

Kết luận

Việc đặt các từ ngữ trái nghĩa bên cạnh nhau có tác dụng làm nổi bật các sự vật, sự việc, hoạt động, trạng thái…đối lập nhau.

2.1. Câu 1 trang 39 sgk Tiếng Việt 5

Tìm những cặp từ trái nghĩa trong mỗi thành ngữ, tục ngữ dưới đây:

Trả lời:

a)

Gạn đục khơi trong.

b)

Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.

c)

Anh em như thể chân tay

Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.

2.2. Câu 2 trang 39 sgk Tiếng Việt 5

Điền vào mỗi ô trông một từ trái nghĩa với từ in đậm để hoàn chỉnh các thành ngữ, tục ngữ sau:

a) Hẹp nhà (...) bụng.

b) Xấu người (...) nết.

c) Trên kính (...) nhường.

Trả lời:

Điền từ

• (a) Hẹp nhà (rộng) bụng.
• (b) Xấu người (đẹp) nết.
• (c) Trên kính (dưới) nhường.

Học Giỏi Tiếng Anh 100% Giáo Viên Nước Ngoài Giúp Con Phát Âm Như Tây

Luyện phát âm chuẩn như người bản xứ. Luyện kỹ năng Nghe – Nói – Đọc – Viết và tự tin tham gia các kỳ thi Tiếng Anh: Pre-Starters, Starters, Movers, Flyers.

2.3. Câu 3 trang 39 sgk Tiếng Việt 5

Tìm những từ trái nghĩa với mỗi từ sau:

a) Hòa bình

b) Thương yêu

c) Đoàn kết

d) Giữ gìn

Trả lời:

Tìm từ

• (a) Hòa bình: Chiến tranh, xung đột
• (b) Thương yêu: Căm ghét, ghét bỏ, thù hận, đối địch, căm giận, căm thù, thù ghét, thù hằn, thù nghịch
• (c) Đoàn kết: Chia rẽ, xung khắc, bè phái
• (d) Giữ gìn: Phá hoại, tàn phá, phá hủy, phá phách, hủy hoại

Câu 4 trang 39 sgk Tiếng Việt 5

Đặt hai câu để phân biệt mỗi cặp từ trái nghĩa vừa tìm được ở bài tập 3

Trả lời:

- Hai câu, mỗi câu chứa một từ trái nghĩa. Ví dụ:

• Những người tốt trên thế giới yêu hòa bình
• Những kẻ ác thích chiến tranh

- Một câu chứa cả cặp từ trái nghĩa. Ví dụ

+ Chúng em ai cũng yêu hòa bình, ghét chiến tranh.

+ Hoặc các ví dụ:

• Nhân dân ta yêu hòa bình. Nhưng kẻ thù lại thích chiến tranh.
• Cha mẹ thương yêu đồng đều các con của mình. Cha mẹ không ghét bỏ đứa con nào.
• Đoàn kết là sống, chia rẽ là chết
• Hãy sống thương yêu lẫn nhau, đừng nên phân biệt đối xử và ghét bỏ bạn bè.
• Trái đất là ngôi nhà chung của nhân loại hãy cùng nhau giữ gìn, đừng nên phá hủy môi trường.

Lập trình Scratch + Python giúp Trẻ tự lập trình các Game trí tuệ thông qua khối lệnh cơ bản

Làm chủ ngôn ngữ lập trình để rèn tư duy logic với nhiều hủ đề đa dạng từ tạo câu chuyện đến lập trình game.

Thông qua bài học các em cần nắm được những kiến thức và rèn luyện những kĩ năng và thái độ học tập cơ bản như sau:

- Kiến thức: Hiểu được thế nào là từ trái nghĩa

- Kĩ năng:

+ Tìm từ trái nghĩa trong câu

+ Tập đặt câu với từ trái nghĩa

- Thái độ: Giáo dục ý thức chọn lựa cẩn thận từ trái nghĩa khi dùng cho phù hợp